Çanakkale Kilitbahir Kale Müzesi

Çanakkale Boğazı’nın Rumeli yakasında deniz geçişini kontrol altında tutmak için Çimenlik Kalesi ile birlikte (Kal‘a-i Sultâniyye’nin) karşılıklı olarak Fâtih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmıştır. Dönemin tarihçilerinden Tursun Bey, İstanbul’un fethinin ardından boğazın en dar yeri olan Eceovası Mevkiinde karşılıklı iki kale yapıldığını, birine Kilîdü’lbahr, diğerine Sultâniye adının verildiğini ve bu kalelere topların konulduğunu yazar.

Kritovulos Historia adlı eserinde 1463 yılı olaylarından bahsederken Gelibolu ve Bolayır Valisi olan Donanma Kumandanı Yâkub Bey’in bu kalelerin inşasıyla görevlendirildiğini, 1464-65 yılı olaylarını anlatırken de inşaatın tamamlanmış olduğunu belirtir.

Kilitbahir Kale Müzesi genel itibariyle Osmanlı kale hayatının sergilendiği bir müzedir.

Ana ziyaret alanları:

Sarı kule

Geç dönem avlusu (Hisar peçe)

Piri reis

İç kule

Zemin kat: Kale’nin tarihçesi

1. Kat: Savunma

2. Kat: Yeme – içme

3. Kat: Ticaret

4. Kat: İbadet

5. Kat: Kazı katı dır.

Sarı Kule

Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde Kilitbahir Kalesi tamir edilerek kalenin etrafı surlarla çevrilmiş ve Sarı Kule eklenmiştir. Kulenin kapısının üstüne yerleştirilen iki satır halindeki iki beyitlik kitabeden kulenin, 1541 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. Osmanlı kalelerinin anlatıldığı bu bölümde; Osmanlı kale mimarisi, kale yapısal donanımları, teşkilat yapısı, Avrupa’daki Osmanlı kalelerinin gravürleri, savunma silahları, ticareti ve günlük yaşamı canlandırılmıştır.

Geç Dönem Avlusu (Hisar Peçe)

Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde yapılan tamirat esnasında kalenin savunmasını arttırmak amacıyla eklenen ön savunma mekanıdır. Bu avlu içerisinde geç dönem karargâh binasın kalıntıları ile topçu canlandırması görüle bilinir.

Piri Reis Bölümü

Bir dönem Kilitbahir Kalesi’nde görev yapmış olan ünlü Türk denizcisi Piri Reis’in anısına düzenlenmiş olan bölümde ziyaretçilerimiz dönemin denizcilik araç gereçlerinin yanı sıra, Piri Reis’in meşhur dünya haritasını günümüz haritası ile karşılaştırmalı olarak görebilmektedirler.

İç Kule

Kilitbahir Kalesi’nin merkezinde yer alan İç Kule, üçgen planlı olup savunmada en son kullanılan yapıdır. 7 kattan oluşan Kule, barınma ve depolama amaçlı kullanılmıştır. Ayrıca, girişin altında üçgen planlı bir sarnıç yer almaktadır. Birinci kata taş bir merdivenle çıkılmaktadır. Diğer katları birbirine bağlayan merdivenler ise ahşaptan inşa edilmiştir. Her katta aynı aksta yapılmış helalar ve ocaklar mevcuttur. Katlarda bulunan büyük kemerli açıklıklar, kule dış cephelerinde dar menfez pencerelere dönüşmüştür. 27 metre yüksekliğe sahip olan kuleye, doğu yönündeki avludan, basık kemerli bir kapı ile girilmektedir. Kulenin üzeri tuğla üçgen çapraz tonozla örtülüdür. İç Kule’nin bir bölümü 1915 ‘te Çanakkale Muharebeleri sırasında tahrip olsa da 1960’lı yıllarda yapılan restorasyon sonucu özgün haliyle günümüze ulaşmıştır. 2012 yılında yapılan restorasyon çalışmaları sırasında tamamen tahrip olmuş ahşap katlar aslına uygun olarak yeniden yapılmıştır.

Ziyaretçilerimiz İç kule ’de sırasıyla

Zemin Katı: Bu kısımda kalenin yapımı ve yıllar içerisinde geçirdi tamiratlar ve eklentiler hakkında bilgiler alabilir, dönem gravürleri ve sikkeleri görebilirler.

Savunma Katı: Bu kısımda kalelerin savunmalarına yönelik bilgiler alıp savunmaya yönelik eserleri görebilirler.

Yeme – İçme Katı: Bu kısımda ziyaretçilerimiz dönemin yeme içme kültürüne yönelik canlandırmaları ve eserleri görebilirler.

Ticaret Katı: Kilitbahir Kale’sinin etrafında gelişen ticaret hayatına yönelik canlandırmaları ve eserleri görebilirler.

İbadet Katı: Kale içerisinde ibadete yönelik canlandırmaları ve eserleri görebilirler.

Kazı Katı: Teşhir, tanzim çalışmaları esnasında yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkan eserleri görebilirler.